Η πνευματική ανάπτυξη του παιδιού και η ψυχολογία του.

Οι γονείς πολλές φορές αγωνιούν για την υγεία και την ομαλή σωματική ανάπτυξη του παιδιού, αλλά άθελά τους αμελούν την πνευματική ανάπτυξη του παιδιού, την ψυχική του ισορροπία, καθώς αποδίδουν συχνά μία συμπεριφορά σε πείσμα. Ένα κρίσιμο σημείο στη διαχείριση των καθημερινών συμπεριφορών του παιδιού, το οποίο όμως πηγάζει από πνευματική ανάπτυξη και τα στάδια που ακολουθεί, είναι αρχικά η κατανόηση πως ο παιδικός εγκέφαλος αναπτύσσεται και διαμορφώνεται μέχρι την ηλικία περίπου των 5 ετών. Συνεπώς όταν το παιδί δεν έχει προλάβει να σχηματίσει την τελική μορφή του εγκεφάλου, δεν έχει αναπτύξει επαρκώς την ικανότητά του να διαχειρίζεται τα συναισθήματα που νιώθει. Οι γονείς θα πρέπει να κατανοήσουν πως η πνευματική ανάπτυξη που συντελείται απαιτεί χρόνο, ενώ σε κάθε στιγμή το παιδί χειρίζεται μία κατάσταση με όσο το δυνατόν καλύτερο τρόπο μπορεί, ακόμη και εάν γκρινιάζει και κλαίει. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να μπορούν να διαχειριστούν τη δική τους συμπεριφορά και να παρέμβουν, όταν το θεωρούν αναγκαίο, ώστε να βοηθήσουν το παιδί. Έτσι ένα τυπικό παράδειγμα είναι οι γονείς να θέλουν να πάνε κάπου και το παιδί να αρνείται με πείσμα ή να θέλουν να σταματήσει το παιχνίδι και εκείνο να κλαίει και να ξεσπάει. Αυτή είναι και η κρίσιμη στιγμή και για τις 2 πλευρές: το παιδί να νιώθει έντονο άγχος και με δεδομένο ότι δεν έχει την πνευματική ανάπτυξη που απαιτείται, δεν μπορεί να διαχειριστεί αυτά που νιώθει με αποτέλεσμα να έρχεται και το αίσθημα της απογοήτευσης. Δεν είναι σε θέση να εκφράσει με λόγια όσα βιώνει, με αποτέλεσμα να βγάζει έναν έντονο θυμό. Ταυτόχρονα όμως και οι γονείς δεν είναι σε θέση να διατηρήσουν εύκολα την ισορροπία τους, καθώς χάνουν την ψυχραιμία τους μετά από λίγη ώρα και αρχίζουν τις φωνές, αδυνατώντας να κατανοήσουν πως η πνευματική ανάπτυξη του παιδιού τους στο συγκεκριμένο ηλικιακό στάδιο, κρύβεται πίσω από αυτά τα πείσματα που αντιμετωπίζουν. Ιδιαίτερα, εάν η γκρίνια και το πείσμα εκδηλωθούν σε δημόσιο χώρο, η κατάσταση δυσκολεύει και για τους δύο, καθώς οι γονείς μπορούν να νιώσουν το αίσθημα της ντροπής, της απογοήτευσης ότι δεν μπορούν να διαχειριστούν τα θέλω του παιδιού τους καθώς και απόγνωση. Από την άλλη, η κατάσταση αυτή συνεχίζει να εντείνει την κακή συμπεριφορά του παιδιού, χωρίς όμως να το επιλέγει το ίδιο, απλώς η πνευματική ανάπτυξη της ηλικίας του δεν του επιτρέπει να εκφραστεί. Η διαχείριση απαιτεί ηρεμία καθώς το σημαντικό είναι το παιδί να ξεπεράσει αυτό το ξέσπασμα, τρέχοντας και αναζητώντας μία αγκαλιά στους γονείς του. Οι γονείς θα πρέπει σε πρώτη φάση να βεβαιωθούν πως το παιδί δεν θα ξεσπάσει χτυπώντας είτε το ίδιο κάπου είτε κάποιον άλλον. Καλό είναι να παραμείνουν δίπλα του, να το αφήσουν να εκτονώσει το θυμό του, χωρίς όμως να του μιλούν. Θα πρέπει να μιλήσουν με απόλυτα ήρεμο τόνο και απαλή φωνή, προσφέροντάς του χάδια και διαβεβαιώνοντας το για το κλίμα ηρεμίας που επικρατεί. Όσο θα διαμορφώνεται η πνευματική ανάπτυξη του παιδιού, οι γονείς μπορούν να θέτουν σταδιακά τα όριά τους, καθώς θα πρέπει να εξαλείψουν το ενδεχόμενο το παιδί να χρησιμοποιεί τα ξεσπάσματα ως ένα μέσο για να πετύχει ό,τι θέλει, ενώ θα πρέπει να περιορίζουν και τις πηγές που μπορούν να προκαλέσουν υπερένταση. Για το λόγο αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό να υιοθετούν ένα πρόγραμμα και μία ρουτίνα, ώστε το παιδί να μπορεί να προβλέψει τι ακολουθεί και να νιώθει ασφαλές.

Μία άλλη συχνή αιτία για γκρίνια στην οικογένεια σχετίζεται με τη συνήθεια του ύπνου, ιδιαίτερα όταν το παιδί επιθυμεί να παραμείνει ξύπνιο και οι γονείς επιμένουν να πάει στο κρεβάτι του. Ο ύπνος έχει βασικές αρχές που υιοθετούνται ήδη από τις πρώτες ημέρες ζωής του παιδιού, προκειμένου να συνηθίσει το πρόγραμμα, γεγονός που θα του παρέχει το απαιτούμενο αίσθημα ασφάλειας και θα ευνοήσει σημαντικά την πνευματική ανάπτυξη του. Οι γονείς θα πρέπει πάντα να είναι συνεπείς ως προς το πρόγραμμα του ύπνου καθώς και ως προς τη ρουτίνα που ακολουθεί κάθε βράδυ όλη η οικογένεια, ώστε να βοηθήσουν το παιδί να αναπτύξει μία σωστή στάση ως προς τον ύπνο. Έτσι θα πρέπει να δώσουν στο παιδί το παράδειγμα με τις βασικές κινήσεις, όπως βάζω τις πιτζάμες μου, πλένω τα δόντια μου και διαβάζω ένα βιβλίο, παραμένοντας όμως πάντα δίπλα του και επισημαίνοντας όλα όσα κάνει σωστά. Η υιοθέτηση μίας σταθερής κατάστασης που αποτελεί την προετοιμασία για τον ύπνο, δημιουργεί ένα αίσθημα ασφάλειας στο παιδί και συντελεί σημαντικά στην πνευματική ανάπτυξη.  Ένα κρίσιμο σημείο είναι η ομοφωνία των γονέων, ώστε να επικρατεί η ηρεμία τόσο μεταξύ τους, ενώ και το παιδί δεν θα λάβει ανάμεικτα μηνύματα πως μπορεί να επηρεάσει τον έναν από τους 2 γονείς και να «γίνει το δικό του». Όσο μεγαλώνει το παιδί και προχωρά η πνευματική ανάπτυξη, οι γονείς μπορούν να το βοηθήσουν να δει τον ύπνο σαν μία διαδικασία που το ευνοεί να έχει καλή διάθεση την επόμενη μέρα, να του επισημάνουν πως θα νιώθει ξεκούραστο και δεν θα έχει γκρίνια, ώστε να κατανοεί και το ίδιο την αναγκαιότητα αυτής της ρουτίνας. Σε κάθε περίπτωση δεν θα πρέπει το κρεβάτι να αποτελεί απειλή, αλλά μία ευκαιρία για όμορφο χρόνο μεταξύ των γονιών και του παιδιού, με ένα βιβλίο που θα χουζουρέψει και τους δύο, επιτρέποντας στον εγκέφαλο να χαλαρώσει και να δημιουργήσει όμορφες σκέψεις. Για το λόγο αυτό η συγκεκριμένη ώρα θα πρέπει να χαρακτηρίζεται όσο το δυνατόν από ηρεμία, ενώ ακόμη και εάν το παιδί εκφράσει κάποια ανάγκη του, όπως να πιει νερό, θα πρέπει να υπάρχει η λιγότερο δυνατή αλληλεπίδραση με τους γονείς, ώστε να μην αντιληφθεί λανθασμένα πως μπορεί να προσελκύσει το ενδιαφέρον και να καταφέρει να μείνει ξύπνιο. Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί ο σημαντικός ρόλος της ηλικίας, η οποία σχετίζεται άμεσα με την πνευματική ανάπτυξη και τις ανάγκες του ύπνου. Για παράδειγμα στην ηλικία των 2-3 ετών, που ο ύπνος των 12-13 ωρών είναι αναγκαίος, το κρίσιμο ζήτημα είναι το παιδί να πηγαίνει για ύπνο τη σωστή ώρα. Στην ηλικία των 4-5 ετών οι ανάγκες του παιδιού για ύπνο περιορίζονται αρκετά, συνεπώς μπορεί να καταργηθεί ο μεσημεριανός ύπνος, ενώ καλό είναι να προσαρμοστεί η βραδινή ώρα του ύπνου, ώστε το πρωί να σηκώνεται με ευκολία για το σχολείο. Τέλος, στην ηλικία των 6-7 ετών, με τις υποχρεώσεις των μαθημάτων να αυξάνονται σταδιακά καθώς και το άγχος της κοινωνικοποίησης και των καθημερινών του σχέσεων, οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν το παιδί να διώξει τις ανησυχίες του και να χαλαρώσει.

Εάν σας άρεσε το παρόν άρθρο που διαβάσατε και βρήκατε ενδιαφέρον το περιεχόμενό του, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και βοηθητική η άποψή σας.