Ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά (Staphylococcus aureus) είναι ένα θετικό κατά Gram βακτήριο, οι αποικίες του οποίου εντοπίζονται σε συσσωματώματα έπειτα από βακτηριακή καλλιέργεια και χρώση Gram και μπορεί να προκαλέσει συχνά ποικίλες δερματικές λοιμώξεις, εξίσου συχνές όσο και οι παιδιατρικές οστεοαρθρικές λοιμώξεις. Ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά εντοπίζεται επίσης και σε περιπτώσεις σηψαιμίας, μολυσματικής ενδοκαρδίτιδας, πνευμονίας, οφθαλμικών μολύνσεων και λοιμώξεων του κεντρικού νευρικού συστήματος. Σε γενικές γραμμές, πρόκειται για μία πολύ συχνή λοίμωξη καθώς πάνω από το 80% του πληθυσμού θα εκδηλώσει περιοδικά βακτηριακές αποικίες, ενώ άτομα εργαζόμενα στους χώρους υγείας, άτομα με διαβήτη και ασθενείς σε αιμοκάθαρση αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου. Τα διάφορα στελέχη του βακτηρίου εντοπίζονται συχνά και σε νεογνά στο δέρμα, το περίνεο, τον ομφαλό και τη γαστρεντερική οδό.
Ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά προκαλείται έπειτα από δράση μεμονωμένων ή και σε συνδυασμό μηχανισμών του βακτηρίου, οδηγώντας σε σοβαρές λοιμώξεις. Η καταλάση είναι ένα ένζυμο που παράγεται από το βακτήριο, επιτρέποντάς του να επιβιώνει ενδοκυτταρικά καθώς καταστρέφει το υπεροξείδιο του υδρογόνου, έναν μηχανισμό άμυνας του οργανισμού. Οι πρωτεΐνες στην επιφάνεια του βακτηρίου περιέχουν το ένζυμο coagulase που οδηγεί στο σχηματισμό φιμπρίνης από το ινωδογόνο, καθώς και πηκτικούς παράγοντες οι οποίοι προκαλούν θρόμβωση. Η παραγωγή τοξινών και εξωκυττάριων ουσιών (όπως hemolysins, leukocidins και enterotoxins B/C) από το βακτήριο του σταφυλόκοκκου καταστρέφουν τα ερυθροκύτταρα, προκαλούν νέκρωση του δέρματος και ενεργοποιούν, διαδίδουν τη συστημική αντιφλεγμονώδη απόκριση. Έτσι λοιπόν, όλοι αυτοί οι μηχανισμοί μπορούν να δράσουν και να εμφανιστεί ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά, με μία ποικιλία κλινικών συμπτωμάτων αλλά και συνδρόμων, όπως η εκδήλωση αποστημάτων.
Ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά μπορεί να αναπτύξει αντοχή και ανθεκτικότητα, λόγω γενετικών παραγόντων. Οποιοσδήποτε τοπικός στρεσογόνος παράγοντας, όπως το χαμηλό pH, η μικρή συγκέντρωση οξυγόνου, η έλλειψη θρεπτικών συστατικών, η συχνή χρήση αντιβιοτικών, ακόμη και οι ακραίες μεταβολές της θερμοκρασίας, μπορούν να τροποποιήσουν τη γενετική έκφραση μέσω ρυθμιστικών μηχανισμών. Το γεγονός πως το βακτήριο διαθέτει γενετικά στοιχεία που μπορούν να μετακινούνται, του προσδίδει ικανότητα αντοχής στα αντιβιοτικά, με το πιο γνωστό παράδειγμα να είναι η χρήση της πενικιλίνης. Πράγματι, το βακτήριο ανέπτυξε ανθεκτικότητα στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό, μέσω παραγωγής της β-lactamase, ένα ένζυμο που δεν επιτρέπει στα μόρια του αντιβιοτικού να προσδεθούν στην επιφάνεια του βακτηρίου. ΄Έτσι, το αντιβιοτικό χάνει την ικανότητα να αναστείλει την ανάπτυξη του βακτηρίου. Ακόμη και όταν οι ερευνητές σχεδίασαν ενισχυμένο τύπο ημισυνθετικής πενικιλίνης (methicillin), το βακτήριο κατάφερε να αναπτύξει ανθεκτικότητα έναντι αυτών.
Μία από τις πιο συχνές μορφές με τις οποίες εκδηλώνεται ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά είναι οι δερματικές λοιμώξεις και οι λοιμώξεις μαλακών μορίων. Στα διάφορα είδη των συμπτωμάτων με τα οποία εκδηλώνεται η βακτηριακή λοίμωξη, εντάσσονται επίσης το σύνδρομο τοξικού σοκ, η ενδοκαρδίτιδα, η τροφική δηλητηρίαση και η πνευμονία. Οι δερματικές λοιμώξεις εμφανίζονται κυρίων προς το τέλος της άνοιξης και τους τελευταίους μήνες του καλοκαιριού. Επιπλέον, η εκδήλωση ατοπικής δερματίτιδας είναι ένας παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση δευτερογενών δερματικών και βακτηριακών λοιμώξεων από πλήθος οργανισμών, όπως και από το σταφυλόκοκκο.
Η διάγνωση της λοίμωξης από το σταφυλόκοκκο γίνεται με εργαστηριακό έλεγχο, έπειτα από αιμοληψία, στον οποίο προσδιορίζεται ο συνολικός αριθμός των διαφόρων κυτταρικών τύπων. Επιπλέον ο σταφυλόκοκκος στα παιδιά στην περίπτωση των δερματικών λοιμώξεων εκδηλώνεται με ερύθημα, αυξημένη θερμοκρασία και αποστήματα. Σε κάθε περίπτωση και έπειτα από ένα ολοκληρωμένο εργαστηριακό έλεγχο ο γιατρός συστήνει την κατάλληλη αντιμικροβιακή θεραπεία για αντιμετώπιση της βακτηριακής λοίμωξης.
Εάν σας άρεσε το παρόν άρθρο που διαβάσατε και βρήκατε ενδιαφέρον το περιεχόμενό του, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμη και βοηθητική η άποψή σας.