Ενισχύοντας την ανεξαρτησία του παιδιού
Σίγουρα η καθημερινότητα με ένα νήπιο δεν αποτελεί και την πιο «εύκολη» περίοδο για τους γονείς, καθώς το παιδί αρχίζει να αναζητά το δικό του χώρο, να δοκιμάζει τις ικανότητες και τις δεξιότητες που κατακτά σταδιακά και να θέλει να είναι υπεύθυνο για τον ίδιο του τον εαυτό. Όσο δύσκολο και εάν μπορεί να φαίνεται, οι γονείς θα πρέπει να αφήνουν περιθώρια για ανεξαρτησία του παιδιού, καθώς το αίσθημα αυτό προσφέρει στο παιδί την έννοια του αυτοελέγχου και των ευθυνών. Πρόκειται για μία διαδικασία που απαιτεί υπομονή και χρόνο, καθώς η ανεξαρτησία του παιδιού χτίζεται σταδιακά. Οι γονείς ωστόσο θα πρέπει να έχουν κατανοήσει πως ακόμη και οι πιο μικρές στιγμές αποτελούν την καλύτερη ευκαιρία για την ανεξαρτησία του παιδιού, όπως να το ρωτήσουν «Θέλεις να φορέσεις τις μπλε ή τις πράσινες κάλτσες?» ή να του επιτρέψουν να βάλει το ίδιο τα άπλυτα ρούχα του στον κάδο, γεγονός που θα ενισχύσει την αυτό- ικανοποίησή του, θα ενισχύσει την επιθυμία για μάθηση και θα το κάνει να νιώσει ισότιμο μέλος της οικογένειας.
Το ίδιο το παιδί τις περισσότερες φορές μπορεί να δείξει μέσα από τις επιλογές του, την ανάγκη για αυτά που θέλει να πετύχει μόνο του. Οι μικρές καθημερινές συνήθειες προσωπικής περιποίησης ενισχύουν την ανεξαρτησία του παιδιού, ήδη από την ηλικία των 2 ετών, ενώ ταυτόχρονα συμβάλλουν σημαντικά στις κινητικές του δεξιότητες. Ένα από τα πιο σημαντικά βήματα για να δοθεί περιθώριο ελευθερίας και να ενισχυθεί η ανεξαρτησία του παιδιού, είναι η προσφορά επιλογών. Οι γονείς καλό είναι να δίνουν επιλογές στο παιδί, εφόσον πρώτα καθορίζουν οι ίδιοι έμμεσα το αποτέλεσμα. Εάν για παράδειγμα το παιδί θέλει να φορέσει κοντομάνικη μπλούζα για να πάει στα χιόνια, προκειμένου να αποφευχθεί ένα ξέσπασμα και η εκδήλωση ενός tantrum, μπορούν να το κατευθύνουν λέγοντάς του: «θέλεις να φορέσεις το μπλε ή το κόκκινο μπουφάν?». Με τον τρόπο αυτό το παιδί νιώθει πως έχει τον έλεγχο της τελικής απόφασης και είναι ο ίδιος κύριος του εαυτού του.
Στα ίδια πλαίσια καλό είναι οι γονείς να ενισχύουν την ανεξαρτησία του παιδιού μέσα στο σπίτι, με τον κατάλληλο σχεδιασμό και τις απαιτούμενες ρυθμίσεις. Ένα παράδειγμα είναι τα ρούχα του, τα οποία σταδιακά καλό είναι να τοποθετούνται σε χαμηλό ύψος και σε ράφια με εύκολη πρόσβαση, ώστε να μπορεί να τα επιλέξει μόνο του και να ντυθεί. Με την ίδια λογική και στο χώρο της κουζίνας μπορεί να ενισχυθεί η ανεξαρτησία του παιδιού, τοποθετώντας κάποια σκεύη σε ένα χαμηλό ράφι, ώστε το νήπιο να μπορεί να τα πάρει και να τα χρησιμοποιήσει. Φυσικά σε όλα αυτά τα ενδεχόμενα είναι κρίσιμο το ζήτημα της ασφάλειας και της πρόληψης κινδύνων και ατυχημάτων.
Όταν οι γονείς σχεδιάζουν τρόπους για να ενισχύσουν την ανεξαρτησία του παιδιού, συνίσταται να υπολογίζουν στο χρόνο, τον οποίο θα πρέπει να προσφέρουν απλόχερα στο παιδί. Στην περίπτωση για παράδειγμα που η ρουτίνα ύπνου περιλαμβάνει ένα μισάωρο προετοιμασίας, καλό είναι να ξεκινούν λίγο νωρίτερα. Με τον τρόπο αυτό και οι δύο πλευρές είναι ικανοποιημένες, καθώς και το παιδί έχει όσο χρόνο χρειάζεται για να ολοκληρώσει μία εργασία, όπως για παράδειγμα να μαζέψει μόνο του τα παιχνίδια και οι γονείς με τον τρόπο αυτό εξοικονομούν λίγο χρόνο.
Σίγουρα όλη η πορεία προς την ανεξαρτησία του παιδιού απαιτεί χρόνο ενώ θα περιλαμβάνει στιγμές με λάθη, με ένταση και εκνευρισμό. Οι γονείς θα πρέπει να στέκονται δίπλα σε όλη αυτήν την πορεία με ψυχραιμία και υποστηρικτική διάθεση, να ενισχύουν την αυτοπεποίθηση του παιδιού και να τονίζουν σε κάθε ευκαιρία πως ακόμη και τα λάθη αποτελούν μέρος της μάθησης και ξεπερνιούνται. Η κατάκτηση μίας νέας δεξιότητας για το νήπιο μπορεί να φαίνεται μία διαδικασία που απαιτεί χρόνο, ωστόσο η επίτευξη ενός στόχου καθημερινά αποτελεί το καλύτερο κίνητρο για την ανεξαρτησία του παιδιού και την ενίσχυση της επιμονής του.